Albertine Karels werkt sinds september 2019 als gedragsdeskundige bij Siloah, op woonlocatie Tharah. Daarvoor heeft Albertine met haar gezin 9 jaar in Tanzania gewoond. Na een aantal jaren in de GGZ te hebben gewerkt, is ze nu werkzaam in de gehandicaptenzorg. “Ik heb geen seconde spijt gehad van deze switch. Ik geniet enorm van deze baan. De bewoners zijn prachtig, maar ook de begeleiders en de gesprekken die ik met de begeleiders heb. Mijn werk is heel gevarieerd. Ik zit hier heel erg op mijn plek.”
Je bent gedetacheerd vanuit Brouwer Psychologen. Wat valt je op in je samenwerking met Siloah?
“Wat ik mooi vind aan mijn werk bij Siloah is de samenwerking tussen de verschillende disciplines. Ik zeg wel eens: Elke bewoner is als een portret waar een puzzel van is gemaakt. We zijn samen op zoek naar hoe de puzzel eruitziet. De begeleiding legt wat puzzelstukjes, de arts legt wat puzzelstukjes, de familie legt wat puzzelstukjes; samen maak je het beeld van de cliënt compleet. Ik vind het mooi om zo te kunnen samenwerken, dat eenieder zo zijn aandeel heeft.”
Bij Siloah werken we vanuit het gedachtengoed Begeleiden met Perspectief. Maar op de verschillende locaties worden verschillende methodieken ingezet. Hoe werkt dat precies?
“Begeleiden met Perspectief is ons gedachtengoed voor de gehandicaptenzorg. Begeleiden met Perspectief kent drie pijlers: ‘Ken de cliënt, ken jezelf en ken de ander.’ ‘Ken de cliënt’ houdt in dat je informatie verzamelt over wie de cliënt is en wat hij nodig heeft, bijvoorbeeld door gesprekken, observaties en analyses tijdens de zorg en begeleiding. Dat is belangrijk, omdat we de cliënt met deze kennis zo optimaal mogelijk kunnen ondersteunen. ‘Ken jezelf’ houdt in: je moet scherp hebben wat het gedrag van de cliënt met je doet. Je bent dan betrouwbaar en voorspelbaar voor de cliënt. ‘Ken de ander’ houdt in dat je werkt aan teambuilding. Een hecht team is onmisbaar in de zorg voor een kwetsbare doelgroep. We hebben gekozen voor een overkoepelend gedachtengoed, omdat er verschillende methodes zijn die werken bij deze doelgroep. Daarbij is er binnen onze doelgroep veel diversiteit.
Binnen Begeleiden met Perspectief gebruiken we meerdere methodes. De belangrijkste is de Triple-C methode. Triple-C biedt handreikingen en modellen die inzicht kunnen geven in de cliënt. Het gedachtengoed van Triple-C en daarmee dus ook van Begeleiden met Perspectief is: je legt niet de focus op probleemgedrag, maar je kijkt samen hoe je de cliënt het gewone leven kan laten ervaren. Probleemgedrag wordt hierbij gezien als het resultaat van onvervulde menselijke behoeftes. Een belangrijk hulpmiddel binnen Begeleiden met Perspectief is het gebruik van het ijsbergmodel of de behoeftencirkel. Dit zijn modellen die afkomstig zijn van de Triple-C methode.
Een ander model wat binnen Begeleiden met Perspectief gebruikt wordt, is de LACCS-methode. Deze methode sluit vooral aan bij cliënten met een (zeer) ernstig verstandelijke beperking. De LACCS-methode geeft bijvoorbeeld inzicht in de ontwikkeling van cliënten: sommige cliënten zitten in de sensatiefase. Hierbij draait alles om sensaties. Andere cliënten zitten vooral in de klikjesfase. Ze leggen een ‘klikje’ met ‘eten’ als ze bijvoorbeeld een mes en vork zien. Cliënten die verder ontwikkeld zijn, hebben meer begrip en inzicht en zitten vaker in de begripsfase.
Naast Triple-C en de LACCS-methode is het binnen Begeleiden met Perspectief ook mogelijk om specifieke methodes te gebruiken voor specifieke problemen. Sommige begeleiders volgens bijvoorbeeld een cursus ‘Geef me de Vijf’ om meer inzicht te krijgen in autisme. Soms nodigen we een SI-(sensorische integratie)therapeut uit die meer vertelt over de manier waarop zintuigen werken in relatie tot gedrag.
Door op deze manier gebruik te maken van verschillende methodes is er binnen Begeleiden met Perspectief veel mogelijk om mee aan te sluiten bij de cliënt, waardoor het ‘ken jezelf’, ‘ken de cliënt’ en ‘ken de ander’ echt verdieping krijgt.”
Hoe heeft jouw tijd in Tanzania invloed op hoe je naar je werk bij Siloah kijkt?
“Wat als eerste bij mij bovenkomt is de ongelofelijk luxe waarin wij nu leven. In Tanzania zijn geen voorzieningen voor mensen met een verstandelijke beperking. Hier hebben we een aangepaste ligstoel, een speciaal bedhek, sondevoeding, aangepaste schoenen. Ik was best een beetje perplex. Wat een ongelofelijk goede zorg hebben we hier voor deze mensen. Daarnaast is er ontzettend veel vakkennis over deze doelgroep.”
Hoe heeft jouw tijd in Tanzania invloed op hoe je naar de geloofsopvoeding van cliënten kijkt?
“We hebben als gezin 9 jaar in Tanzania gewoond en daarvoor 1 jaar in Engeland. Dus we zijn tien jaar weggeweest uit Nederland. Deze periode heeft ons geleerd bewust zelfstandig over keuzes – bijvoorbeeld over de geloofsopvoeding van onze kinderen – na te denken. In Nederland word je toch vaak onbewust beïnvloed door de sociale groep of cultuur waar je deel van uitmaakt. Er waren in Tanzania wel andere zendingswerkers, maar die kwamen uit Amerika of Engeland. Doordat we zo op onszelf werden teruggeworpen, gingen we nadenken: Wat willen we onze kinderen nu eigenlijk meegeven als het gaat over het christelijk geloof? Wat zijn nu hoofdzaken en wat is bijzaak? En blijf je altijd bij alles afvragen: Wat zegt de Bijbel hiervan? Gods liefde die Hij wil laten zien door Zijn Zoon Jezus Christus. Ik denk dat dat de kern is.
Het maakt dat ik mij in relatie tot mijn werk afvraag: Leven wij zelf zoals God van ons vraagt te leven, in navolging van de Heere Jezus? En wat dragen we daarvan over naar onze bewoners? En hoe laten we dit zien aan onze collega’s? Iedere christen heeft die roeping. Maar dat begint met je eigen persoonlijke relatie met God. In de zendingsorganisatie waar ik voor werkte heb ik daarover leren praten.
Ik denk dat we als begeleiders moeten nadenken over de vraag: Wat willen we nu eigenlijk op onze bewoners overbrengen? Wat vinden wij nu de kernboodschap van het Evangelie? Willen we hen regels meegeven? Die gaan onze bewoners dan overnemen. Of is het belangrijker dat bewoners weten: Wie is de Heere Jezus voor jou? Door de zonde horen we niet meer bij God, maar door de Heere Jezus mogen we weer bij Hem komen. Daar is veiligheid, dan is er geborgenheid. Omdat Hij liefde, barmhartigheid, genade en goedheid is, kunnen wij ook weer liefhebben. Er zijn zoveel Bijbelverhalen die iets laten zien van de goedheid en liefde van de Heere Jezus. Ik denk dat het heel belangrijk is dat onze doelgroep begrijpt wat Gods boodschap is naar hen toe. Dat bereik je als begeleider door heel eenvoudig het gesprek met ze aan te gaan, bijvoorbeeld door met hen te praten over Bijbelverhalen, bijvoorbeeld over het verhaal van de verloren zoon. Het is belangrijk om te bidden en Bijbel te lezen met bewoners, maar inhoudelijk begrijpen ze dit vaak niet. Het is echt belangrijk dat je aansluit bij hun niveau. Met kinderen kun je vanaf 4 of 5 jaar al een gesprekje over het geloof hebben. Dat kan met onze bewoners ook.”
Werk je bij Siloah en wil je meer weten over dit onderwerp? Of spreekt het werken bij woonlocatie Tharah in Barneveld je aan? Neem dan contact op met manager Wilma Zoutewelle (w.zoutewelle@siloah.nl).